Istorijat novosadskog zdravstva

Istorijat novosadskog zdravstva

Istorijat novosadskog zdravstva

25. april, 2023

Istorijat novosadskog zdravstva predstavlja jednu od najvažnijih oblasti za razumevanje razvoja medicinske prakse i javnog zdravstva u ovom delu Srbije. Godine 1907, gradska vlast u Novom Sadu donela je odluku o izgradnji nove bolnice koja je trebalo da bude kapaciteta 300 postelja, a kompleks zgrada je bio planiran po modernom paviljonskom tipu. Osnivanje bolnice bilo je popraćeno otvaranjem Prijemnog odeljenja, Uprave i Administracije u Paviljonu 1, dok je u Paviljonu 2 bilo smešteno Odeljenje hirurgije i Odeljenje ginekologije. U Paviljonu 3 nalazilo se Odeljenje za unutrašnje bolesti, ali su se tu lečili i pacijenti sa kožnim i veneričnim bolestima, bolesnici od zaraznih ili nervnih bolesti, kao i porodilje.

Godine 1912. podignuta su još dva objekta - jedan je Antitrahomno odeljenje, a drugi Antibuberkulozno odeljenje. Tokom Prvog svetskog rata, Gradska bolnica u Novom Sadu bila je korišćena kao vojna bolnica za ranjenike, a u njoj su ležali i oboleli od trbušnog i pegavog tifusa i oboleli od španske groznice.

Od 1921. godine, bolnica u Novom Sadu postaje Državna bolnica, a sa promenom osnivača i naziva dolazi i do velikog procvata i razvoja. Angažovanjem mladih lekara obrazovanih u poznatim evropskim centrima medicine, bolnica u Novom Sadu je doživela ubrzan razvoj, naročito u oblasti hirurgije. Godine 1922. podignuto je novo zdanje koje će biti sedište Bakteriološke stanice i Pasterovog zavoda. Problemi koje je imala Gradska bolnica u svom radu preneli su se na Državnu bolnicu, ali su uglavnom bili finansijske prirode. Pred Drugi svetski rat, bolnica je imala 455 kreveta, a posle okupacije mađarske vojske, u maju 1941. godine, direktor bolnice i svi šefovi su zamenjeni mađarskim vojnim lekarima koji su tu radili do septembra 1944. godine.

Posle završetka Drugog svetskog rata, bolnica je zadržala ista odeljenja, broj postelja i opremu kao i pre rata. U novoosnovanoj državi Jugoslaviji, uprkos značajnim finansijskim teškoćama, u bolnici je započeo intenzivan razvoj i modernizacija. Bolnica je postala Glavna pokrajinska bolnica, osnivala su se nova odeljenja i servisi. Uglavnom tokom šezdesetih i sedamdesetih godina dvadesetog veka, deset novih hirurških odeljenja je osnovano koja su kasnije postala samostalne klinike. Hirurško odeljenje je zauzelo prostor u paviljonima 1, 2, 3 i 4. Izvode se kompleksne i savremene abdominalne i grudne operacije. Odeljenje za unutrašnje bolesti postaje Klinika za interne bolesti i 1964. godine preseljava se u novu opremljenu četvorospratnu zgradu. Klinika za ginekologiju i akušerstvo je osnovana i preseljava se u moderan, namenski građen objekat sa kapacitetom 230 postelja za odrasle i 105 za novorođenčad.

Brz napredak uticao je i na razvoj Klinike za infektivne bolesti, Klinike za oftalmologiju, Klinike za bolesti uva, grla i nosa, Klinike za neurologiju i psihijatriju, Klinike za dermatovenorologiju, Klinike za medicinsku rehabilitaciju - sve praćeno modernom laboratorijskom i rendgenološkom službom, transfuzionim i polikliničkim servisima. Posle osnivanja Medicinskog fakulteta i Kliničkog centra Vojvodine, ova velika tercijerna medicinska institucija je ponos Novog Sada. Podignuta pre 110 godina bolnica je i dalje posvećena poboljšanju zdravlja obolelih. Na Medicinskom fakultetu stasale su brojne generacije lekara koji su kasnije postali stručnjaci u različitim oblastima medicine.

Danas se u Novom Sadu nalaze brojne bolnice i klinike koje pružaju visok nivo zdravstvene zaštite. Osim Glavne pokrajinske bolnice, tu su i Institut za kardiovaskularne bolesti Vojvodine, Institut za plućne bolesti Vojvodine, Specijalna bolnica za bolesti štitaste žlezde, kao i brojni privatni medicinski centri i ordinacije.

Kada je u pitanju prevoz, Novi Sad je dobro povezan sa drugim gradovima u Srbiji i regionu. Glavna železnička i autobuska stanica se nalaze u centru grada, a aerodrom "Nikola Tesla" u Beogradu udaljen je oko 80 kilometara. Kada su u pitanju sanitetski prevoz i hitna pomoć, Gradsko udruženje Crvenog krsta u Novom Sadu ima dugogodišnju tradiciju u pružanju ovih usluga. Pored toga, u gradu postoje i brojni privatni servisi za sanitetski prevoz.

Iako je istorija zdravstvene zaštite u Novom Sadu bogata i raznolika, danas se grad suočava sa raznim izazovima u ovoj oblasti. Jedan od najvećih problema je nedostatak medicinskog osoblja, posebno u manjim mestima u Vojvodini. Takođe, postoje i problemi sa infrastrukturom i opremom u nekim zdravstvenim ustanovama. Ipak, uz ulaganje u obrazovanje medicinskog osoblja i modernizaciju zdravstvenog sistema, Novi Sad će i dalje biti jedan od vodećih centara zdravstvene zaštite u Srbiji i regionu.